‘Ervaringskennis als bloedbaan door de organisatie’
Ervaringsdeskundigheid speelt een belangrijke rol in het herstelproces van mensen met psychische kwetsbaarheden. In 2022 startten we hiervoor Vakgroep Deskundige Ondersteuning vanuit Ervaring (DOE). Het bevlogen team heeft nu nog veertien medewerkers en versterkt ervaringsdeskundigheid binnen heel Kwintes. Van het ondersteunen van zorgteams tot het meedenken op beleidsniveau.
Mensen met een psychische kwetsbaarheid kunnen bij Kwintes rekenen op herstelgerichte ondersteuning. Dit doen we vanuit de basismethodiek SRH (Steunend Relationeel Handelen). Hierbij leren ze hun krachten aanboren voor eigen regie en groei, met oog voor kwetsbaarheden en ondersteunings- en hulpvragen. Het doel is een zo zelfstandig mogelijk leven te leiden op het gebied van wonen, werken, opleiding en sociale contacten. Professionals, ervaringsdeskundigen en naasten kunnen hierbij ondersteunen.
In de regio
Ervaringskennis is een belangrijk onderdeel van herstelgerichte ondersteuning. ‘Eerder was dit belegd bij Bureau Herstelondersteuning’, vertelt Ellen Nikkels-Rijnders die Vakgroep DOE ondersteunt. ‘Nu is ervaringsdeskundigheid ondergebracht in de verschillende regio’s, dicht bij de teams en locaties.’ Désiré van Pel werkt als regionaal medewerker voor Vakgroep DOE in Zeist en omgeving. ‘De lijntjes zijn kort’, vertelt ze. ‘Met de teams, de regionale ervaringsdeskundigen, de vrijwilligers en de zorgmanager. Daardoor is ervaringsdeskundigheid effectief en laagdrempelig. Mooi vind ik ook dat de medewerkers van DOE vrije ruimte hebben in plaats van een bepaalde caseload.’
Bij elkaar brengen
Kate de Vos begeleidt als ervaringsdeskundige deelnemers van Gewoon Thuis in Amersfoort. ‘Samen kijken we naar herstel. Waar liggen de mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling, regie, hoop en steun? De weg omhoog. De kracht van ervaringsdeskundigen is dat we ons kunnen verplaatsen in hulpverlener en psychisch kwetsbare. Stel, een deelnemer van Gewoon Thuis zegt steeds op het laatste moment af. Dan is de kans groot dat professionals daar onderling over klagen. Met alle begrip voor de frustratie leg ik dan uit dat je ervoor moet waken dat er een negatief beeld van iemand ontstaat. Want er zit wat achter dat gedrag. Namelijk de dagelijkse strijd met een psychische kwetsbaarheid.
Loskomen van stigma’s
Stigmatisering ligt altijd op de loer, stelt Kate. Zelfs bij professionals. ‘Zelf heb ik dat in het verleden ook meegemaakt. Ik kreeg te horen dat ik maar niet te veel moest verwachten van de toekomst. Het kostte me jaren om van dat stigma los te komen. Nu begeleid ik mensen bij hun proces. Zo is er een vrouw die amper haar huis uitkomt. Ze is in het verleden agressief geweest, en durft haar buren niet onder ogen te komen. Het voelt alsof alle ogen op haar gericht zijn. Ik neem haar mee naar buiten om te laten zien dat mensen vooral bezig zijn met zichzelf. Ook degenen die nare dingen hebben gezegd. Omdat ze ook andere angsten heeft, gaat het langzaam. Stapje voor stapje. Voor anderen werkt een training in groepsverband weer goed. Zij leren bijvoorbeeld met een foto-opdracht de mening van anderen minder op zichzelf te betrekken.
Ervaringskennis als bloedbaan
Vakgroep DOE pompt de kennis over ervaringsdeskundigheid door de organisatie. Dat heeft effect, ziet Ellen: ‘Medewerkers en cliënten weten ervaringsdeskundigen steeds beter te vinden, en ook de trainingen over destigmatisering. We horen regelmatig van mensen hoe waardevol ze de ondersteuning door ervaringsdeskundigen vinden. Ze zien zichzelf meer als volwaardig, ervaren meer eigen regie, en daardoor meer autonomie en levenszin.’
Désiré: ‘We willen ervaringskennis als een bloedbaan door de hele organisatie laten gaan. Alles wat wij terugkrijgen uit de regio nemen we mee naar andere afdelingen. Naar Opleiden & Ontwikkelen bijvoorbeeld. Ook zorgen we dat de inzichten terechtkomen bij het wervingsproces en beleid. We zien dat het werkt. Zo betrekt Kwintes DOE inmiddels zelfs bij de aanbestedingen. Daarnaast helpen we ervaringsdeskundigen om zich te ontwikkelen. En geven we voorlichting in de wijken en buurten waar we actief zijn door met buurtbewoners in gesprek te gaan bij een kop thee.’
Verder kijken dan overlast
Désiré ziet de aandacht voor ervaringsdeskundigheid met de dag toenemen. Ook bij ketenpartners. Zo gebruikt de gemeente Amersfoort ervaringsdeskundigheid om bij bemoeizorg voorbij gedrag en overlast te kijken. ‘Daardoor kan de gemeente inwoners beter ondersteunen bij wat ze echt nodig hebben.’ Het succes van Vakgroep DOE brengt ook groei-ambities met zich mee. Désiré: ‘We willen eind volgend jaar in elk team twee ervaringsdeskundigen hebben.’
Meer over 2022
Sterk door Werk
Nieuwe tool helpt OR beter luisteren naar medewerkers
