‘Bij Gewoon Thuis zijn begeleider en behandelaar te gast’

Cliënten die in hun eigen woning de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Dat is het nieuwe begeleidingsconcept Gewoon Thuis. Het doel? Zelfstandig wonen in de wijk. In 2020 werden in zeven gemeenten 209 cliënten op deze manier begeleid. Het is duidelijk: dit concept blijft. Projectleider bij Kwintes Thirza Geurts vertelt hoe het zich verder ontwikkelt.

‘We geloven dat iedereen het liefst zoveel mogelijk zijn eigen keuzes maakt. Die kans krijgen onze cliënten bij Gewoon Thuis’, vertelt Thirza. ‘Ze worden dan vanuit hun eigen huis in de wijk begeleid. Bijvoorbeeld als ze net uit een beschermde woonvorm (BW) komen of juist wachten op een BW-plekje. In noodgevallen kunnen ze altijd terugvallen op een BW-logeerplek. Ook hebben ze meer zeggenschap over wie hen, wanneer en hoe begeleidt. Daardoor ervaren cliënten veel autonomie en het helpt hen zelfstandiger worden. Behandelaren en begeleiders zijn letterlijk bij hen te gast. Dat maakt deze vorm zo mooi: het geeft cliënten meer perspectief en biedt ze de kans om het maximale uit zichzelf te halen.’

Juiste cliënten en begeleiders

‘Door de ervaringen in 2020 weten we steeds beter voor wie Gewoon Thuis het beste werkt’, stelt Thirza. ‘Vooral cliënten die doorstromen vanuit BW boeken goede resultaten. Zij zijn klaar voor een zelfstandiger leven en ervaren vaak te veel regels binnen BW. Zelfstandig wonen in de wijk is voor veel van hen een logische volgende stap. Voor hen en hun begeleiders hebben we een handboek ontwikkeld, zodat ze toch voldoende voorbereid en ondersteund worden. Dat dit de druk op BW vermindert is natuurlijk mooi meegenomen.’

Tevreden cliënt

James Vermeij (26) uit Amersfoort is één van de cliënten die in mei 2020 vanuit BW doorstroomde naar Gewoon Thuis. ‘Dit past bij me, omdat mijn begeleider altijd goed rekening houdt met hoe ik het liefst geholpen word. Ik vind het bijvoorbeeld fijn dat iemand me eraan herinnert om het huishouden te doen, maar me er niet bij helpt. We zorgen er ook samen voor dat ik niet te veel belafspraken heb in de week. En ik denk mee over wie me behandelt. Ik werk nu bijvoorbeeld niet meer met een autismedeskundige met wie ik geen aansluiting vond. Dat flexibele vind ik erg prettig, zeker in coronatijd. Veel behandelingen zijn nu ook telefonisch, en dat vind ik eigenlijk wel prima.’

Planbare kosten

Afgelopen jaar implementeerden steeds meer gemeenten Gewoon Thuis. Dat gaf meteen een beter beeld van de ondersteuning die mensen nodig hebben. Thirza: ‘Zo blijkt dat 24/7 bereikbare ondersteuning preventief werkt op de vraag naar die ondersteuning. Zo is maar in twaalf procent van de hulpvragen behoefte aan ongeplande hulp in de avond en nacht. Ook weten we nu dat we een derde van de begeleiding via beeldbellen uit kunnen voeren, wat minder tijd kost. Met deze kennis kunnen we begeleiders veel efficiënter inroosteren en hebben we meer grip op de kosten van Gewoon Thuis.’

Begeleiding in de wijk

Gewoon Thuis, ontwikkeld door Kwintes, is niet het enige concept in Nederland dat mensen begeleiding aan huis biedt. Beschermd Thuis is een andere variant waarmee we ook werken. In hoofdlijnen lijken ze op elkaar: een cliënt woont zelfstandig in de wijk en heeft veel regie over zijn eigen zorg en begeleiding. ‘In Amersfoort zien we dat dankzij begeleiding aan huis mensen langer of juist eerder thuis kunnen wonen. Dat vermindert de druk op BW’, vertelt Aris Diepeveen, Wmo-consulent in Amersfoort. ‘De samenwerking tussen aanbieders zoals Kwintes en lokale behandelaren is de grootste uitdaging om zo’n woonvorm te laten slagen, dat gaat bij ons goed.’

Uitdagingen

Gewoon Thuis loopt ook tegen uitdagingen aan. ‘Zo willen we nog betere BW-logeerplekken vinden waar cliënten op terug kunnen vallen als ze een tijdelijke terugval hebben’, vertelt Thirza. ‘Vaak is een drukke, prikkelrijke BW-locatie juist níet wat iemand vanuit Gewoon Thuis nodig heeft. Geschikter zijn bijvoorbeeld respijthuizen, kleinschalige huizen waar je met begeleiding weer tot rust kunt komen. Daar zijn er inmiddels steeds meer van. We wijken ook weleens uit naar een tijdelijk verblijf bij familie. Verder is de begeleiding van Gewoon Thuis afhankelijk van lokale voorzieningen en de reistijd binnen het gebied. In meer landelijke gebieden levert dit soms uitdagingen op. En woningschaarste beperkt de groei van Gewoon Thuis, daarover zijn we in gesprek met gemeenten en woningcorporaties.’

Nieuwe ontwikkelingen

Kwintes blijft Gewoon Thuis komend jaar ontwikkelen. Thirza: ‘In 2020 introduceerden we al ervaringsdeskundigen binnen de Gewoon Thuis-teams. Cliënten vinden vaak vanaf het begin van het traject goede aansluiting bij hen. In een vierjarig onderzoek dat eind 2020 gestart is, onderzoeken we met zorgaanbieders HVO Querido en Leviaan hoe Beschermd Thuis werkt voor cliënten, de buurt, familie en begeleiders. De uitkomsten geven weer meer richting aan de invulling van begeleiding in de wijk. Tegelijkertijd kijken we in 2021 of Gewoon Thuis ook geschikt is voor sommige cliënten die onder de Wlz langdurige psychische zorg begeleiding nodig hebben. Uiteindelijk willen we zelfstandig wonen op een veilige manier beschikbaar maken voor zoveel mogelijk cliënten.’